Το Δέντρο της Πανσοφίας

 Το Δέντρο της Πανσοφίας

Ένας βαθύς και απρόσκοπτος προβληματισμός σχετικά με τα νοήματα που εμπεριέχονται στα πρώτα κείμενα των Ροδοσταύρων βοηθάει στην κατανόηση των πραγματικών στόχων του Τάγματος. Ως εκ τούτου, σε συνέχεια της προηγούμενης ανάρτησης με τον γρίφο, προσφέρουμε μερικές διευκρινίσεις.

Ο άρχοντας που δίνει στον συγγραφέα το νέο του όνομα είναι ο Θεός (λατ. Deus), και ο Mögling αναφέρεται στη Φύση (Natura) ως σύζυγό του. Ωστόσο, στο άλλο έργο του, Ο καθρέφτης της σοφίας των Ροδοσταύρων, την ορίζει κάπως διαφορετικά, ως "τον κανόνα και οδηγό για κάθε τέχνη, την υπηρέτρια του Θεού και ερωμένη όλων των ανθρώπινων εφευρέσεων, τη μητέρα όλων των ζώων, των φυτών και των ορυκτών, τη λαμπρή λάμψη της Θείας Φλόγας".

Η μελέτη του "Βιβλίου της Φύσης" - η κατανόηση των νόμων της και της σοφίας που αντανακλάται σε αυτούς - είναι αυτή που φέρνει τον άνθρωπο πιο κοντά στα πνευματικά μυστήρια. Οι φιλόσοφοι έχουν "εξορίσει τη Φύση από τη γη τους", δηλαδή έχουν εντρυφήσει στη νεκρή γνώση, στον σχολαστικισμό, σε όλα αυτά που οι Ροδόσταυροι αποκαλούν "ακαδημαϊκή θάλασσα". Αυτή η "θάλασσα" περιγράφεται από τον J.W. Andrée στο "Christianopolis": "...Επιβιβάστηκα στο πλοίο "Fantasia", έφυγα από το λιμάνι μαζί με πολλούς άλλους και υπέβαλα τη ζωή μου στους χιλιάδες κινδύνους της αναζήτησης της γνώσης. Σύντομα ξέσπασαν σφοδρές θύελλες φθόνου και συκοφαντίας. Το πλοίο ανατράπηκε και βυθίστηκε".

Η θλιβερή κατάσταση της ακαδημαϊκής ψευδο-σοφίας περιγράφεται επίσης στο Ο Καθρέπτης της Σοφίας των Ροδοσταύρων: "Πηγαίνετε στα πανεπιστήμια, στις ακαδημίες, στα γυμναστήρια, οπουδήποτε, και δεν θα βρείτε τίποτε άλλο παρά άχρηστες και μάταιες διαμάχες, κανέναν να μην έχει ανάγκη από ερωτήσεις για το νόημα του τάδε ή του δείνα κειμένου του Αριστοτέλη, του Πλάτωνα ή οποιουδήποτε άλλου φιλοσόφου, πολλές συζητήσεις για αμφίβολα πράγματα, από τις οποίες βγαίνετε χωρίς να ξέρετε τίποτε περισσότερο από πριν, και σπάνια θα βρείτε ένα ερώτημα πραγματικά και αληθινά ξεκαθαρισμένο στον πυρήνα του".

Επίσης, στο πρώτο μανιφέστο των Ροδοσταύρων, Fama Fraternitatis, μπορεί κανείς να διαβάσει: "Η διαφωνία κυριαρχεί μεταξύ των επιστημόνων, η υπερηφάνεια και η ματαιοδοξία τους εμποδίζουν να γνωρίσουν την Αλήθεια, η οποία, με τη χάρη του Θεού, μας αποκαλύπτεται τόσο γενναιόδωρα στην εποχή μας στο Βιβλίο της Φύσης".΄

Γίνεται σαφές ότι η ανάγνωση του Βιβλίου της Φύσης σημαίνει να απελευθερώσει κανείς το μυαλό του από το δογματισμό και να το ανοίξει στη Θεία Αλήθεια που ενσαρκώνεται στον κόσμο. Οι Rosencreutzers μίλησαν για τη μεταρρύθμιση των επιστημών σε αυτή τη βάση - κάλεσαν τους ανθρώπους να αναζητήσουν τη Ζωντανή Γνώση, να πνευματοποιήσουν την άθλια ακαδημαϊκή κοινότητα, να αποκτήσουν τους θησαυρούς της αληθινής πανσοφίας. Αυτό το Ροδοσταυρικό κάλεσμα επηρέασε έντονα την πνευματική ελίτ του 17ου αιώνα και παρέμεινε ισχυρό για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ενάμιση αιώνα αργότερα, ο Γάλλος μυστικιστής Louis Claude de Saint-Martin έγραψε ότι ο επίδοξος Θεός πρέπει να μάθει να διαβάζει δύο βιβλία, το βιβλίο της Φύσης και το βιβλίο του Ανθρώπου, και στα γραπτά του φιλοσόφου J.J. Rousseau υπάρχουν γραμμές: "Έτσι έκλεισα όλα τα βιβλία. Υπάρχει ένα, ανοιχτό σε όλα τα μάτια, το οποίο είναι το Βιβλίο της Φύσης. Από αυτό το μεγάλο και μεγαλειώδες βιβλίο μαθαίνω να υπηρετώ και να λατρεύω τον θεϊκό του συγγραφέα".

Τα ονόματα των θυγατέρων της Φύσης που μας λέει ο Mögling στον γρίφο είναι τα ονόματα των τεσσάρων στοιχείων (elements).

Ignis - Φωτιά, η κόρη του Athanor.

Aer - Αέρας, η κόρη με τα αγγελικά φτερά.

Aqua - Νερό, η κόρη που μεταφέρει το δοχείο με τον Φιλοσοφικό Ερμή. (Ο υδράργυρος έχει πολλή υγρασία, οπότε εξατμίζεται στη φωτιά, όπως το νερό).

Terra - Γη, σκορπίζοντας στάχτες στο κεφάλι της.

Η εικόνα που δώσαμε ως στοιχείο ("Το Δέντρο της Πανσοφίας") είναι από ένα άλλο βιβλίο ("Ο Καθρέφτης της Σοφίας των Ροδοσταύρων"), οπότε η σειρά των στοιχείων δεν είναι η ίδια με τη σειρά που βρίσκουμε στην "Πανδώρα". Περιέργως, όταν απαριθμεί τα στοιχεία στον Καθρέφτη, ο Mögling προσθέτει σε παρένθεση: "όσον αφορά το ειδικό θέμα του ουρανού και των άστρων, δεν θα πούμε σε κανέναν γι' αυτό".

Γιατί ακριβώς η κόρη με τον Athanor δίνει στο γράμμα της το όνομα του συγγραφέα; Ο Athanor είναι ο αλχημικός κλίβανος, η καρδιά της αλχημείας. Ο Mögling δείχνει ότι η αρχή της φωτιάς είναι η πιο σημαντική στη διαδικασία του εσωτερικού μετασχηματισμού. Δεν πρόκειται για τη φυσική φωτιά, αλλά για την πνευματική αρχή, στη ροδοσταυρική φιλοσοφία, η φωτιά είναι σύμβολο εξαγνισμού, μιας πνευματοποιητικής επαφής με το ανώτερο Φως, μεταμόρφωσης και αναγέννησης, όπως η αναγέννηση του Φοίνικα μέσα σε μια φλεγόμενη φλόγα. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που η Μπλαβάτσκυ αναφέρθηκε στους Ροδόσταυρους ως φιλοσόφους της φωτιάς.

Για να κατανοήσουμε τη σημασία της συλλαβής στο τέλος του ονόματος, θα πρέπει να θυμηθούμε ότι, σύμφωνα με την καμπαλιστική σοφία, τα γράμματα, οι ήχοι και οι συνδυασμοί τους έχουν τεράστια δύναμη. Η συλλαβή אל ("el") σημαίνει "Θεός", γι' αυτό και ο Mögling λέει ότι ξεπερνά τον ουρανό και τη γη στη δύναμή του. Οι ετυμολογικές ρίζες του αγγλικού the All και του γερμανικού das All (σύμπαν, σύμπαν) ανάγονται στο ίδιο. Η συλλαβή αυτή περιλαμβάνεται στα ονόματα των αρχαγγέλων (Αναήλ, "το έλεος του Θεού", Γαβριήλ, "η δύναμη του Θεού", κ.λπ.). Το όνομα που κωδικοποιείται στο αίνιγμα είναι Δανιήλ, που σημαίνει "ο Θεός είναι ο κριτής".

Τώρα ας μιλήσουμε λίγο περισσότερο για το σχήμα του Δέντρου της Πανσοφίας, τη συμβολική αναπαράσταση του Mögling των θεμελίων της κοσμολογίας του Rosencreutz.

Η προέλευση όλων των πραγμάτων είναι ο αιώνιος Θεός, ο Ιεχωβά. Το όνομά του יהוה αναγράφεται σε μια σφαίρα με φτερά. Κάτω στο διάγραμμα βλέπουμε τη Φύση με τις τέσσερις "κόρες" της, τα στοιχεία που, αναμειγνύονται μεταξύ τους και δημιουργούν τον Ήλιο. Γύρω από τη σφαίρα του Ήλιου υπάρχουν τρία βασίλεια: το φυτικό, το ορυκτό και το κατώτερο, αυτό στο οποίο βρίσκεται ο άνθρωπος ως αποτέλεσμα της πτώσης και της απομάκρυνσής του από τον Θεό.

"Αυτός που Τον υπάκουσε πριν από την πτώση", λέει ο καθρέφτης της σοφίας των Ροδοσταύρων, "δεν χρειάστηκε ποτέ να ανησυχεί για τη σοφία, όπως ακριβώς ο Αδάμ δεν είχε καμία έλλειψη και ήταν απαλλαγμένος από αμφιβολίες". Η πτώση, ωστόσο, κατέρριψε το προηγούμενο μεγαλείο του ανθρώπου και "από εκείνα τα λαμπερά φώτα έμειναν μερικές μικρές σπίθες".

Από τότε, ο άνθρωπος βρίσκεται στον έσχατο πάτο, μακριά από τον Θεό, αλλά παραδόξως βρίσκεται στη βάση του συστήματος, σαν να στηρίζεται πάνω του ολόκληρο το σύμπαν. Είναι θεμελιωδώς σημαντικό να κατανοήσουμε τον ίδιο τον άνθρωπο, ο οποίος, όπως γράφει ο Mögling, αποτελείται από δύο μέρη: "ένα ορατό, παροδικό σώμα και μια αόρατη, άφθαρτη ψυχή". Γνωρίζοντας τον εαυτό μας όχι μόνο ως ένα φυσικό σώμα, αλλά ως έναν μικρό κόσμο (παρόμοιο με ολόκληρο το σύμπαν), γνωρίζουμε επίσης τον Θεό. Το "Tibi" γράφεται δίπλα στον μικρόκοσμο, που σημαίνει "σε σένα". Όλος ο κόσμος προσφέρεται στον άνθρωπο ως ένα μεγάλο σχολείο σοφίας και ως μια ευκαιρία για αυτογνωσία, δηλαδή για να γνωρίσει τον Θεό μέσα του.

Παρά την τραγωδία που συνέβη, ο άνθρωπος και ολόκληρος ο γήινος κόσμος εξακολουθούν να συνδέονται με τον Θεό. Όπως βλέπετε, το σχήμα δείχνει ότι όλα τα όντα προέρχονται από μία Πηγή και παραμένουν σε αρμονική σύνδεση του μικρόκοσμου με τον μακρόκοσμο: omnia ab uno (όλα από το Ένα), omnia ad uno (όλα προς το Ένα), veritas simplex (απλή αλήθεια). Αν κοιτάξετε προσεκτικά αυτό το σχήμα και το σκεφτείτε, θα δείτε ότι ο άνθρωπος είναι εκείνος μέσω του οποίου όλη η Δημιουργία πρέπει να επιστρέψει στην Πηγή της.

Σκεφτείτε, αγαπητοί φίλοι, τα λόγια του Daniel Mögling: αν καταλάβετε όλα αυτά, καταλαβαίνετε περισσότερα από ό,τι αν είχατε όλα τα έργα των φιλοσόφων (χωρίς εξαίρεση) στα χέρια σας.

"Ανοίξτε, ανοίξτε τα αυτιά σας,

Όποιος έχει αυτιά να ακούσει, ας ακούσει!

Όποιος έχει μάτια να δει, ας δει!

Όποιος έχει τη γλώσσα να μιλήσει, ας μιλήσει!

Και θα διακηρύξει την παντοδυναμία του Υψίστου".

("Ο καθρέφτης της σοφίας των Ροδοσταύρων").

Μετάφραση G.J.P από το κείμενο του S.F.