Παρασκευή 21 Οκτωβρίου 2011

Θεόκριτος (Ειδύλλια)



Ο Θεόκριτος ήταν ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της Ελληνιστικής εποχής, πρωτοπόρος της βουκολικής ποίησης που άνθισε περίπου τον 3ο π.Χ αιώνα. Για τη ζωή του Θεόκριτου δεν διαθέτουμε πολλές πληροφορίες, ενώ όσα γνωρίζουμε προέρχονται κυρίως από το ίδιο το έργο του. Πιθανότερη χρονική περίοδος γέννησής του θεωρείται το 300 π.Χ. περίπου, καθώς η ακμή του συνέπεσε με την 124η Ολυμπιάδα (284 - 280 π.Χ.). Σχετικά με τον τόπο καταγωγής του, μία ευρύτερα αποδεκτή θεώρηση είναι πως γεννήθηκε στις Συρακούσες, άποψη που φαίνεται να επιβεβαιώνεται και μέσα από το ίδιο το έργο του (Ειδύλλιο XXVIII, στ. 16-18). Θεωρείται επίσης πολύ πιθανό πως έζησε στην Κω, την Αλεξάνδρεια καθώς και στην Αίγυπτο την περίοδο του Πτολεμαίου Β'.

Ο Θεόκριτος αναγνωρίζεται ως ένας από τους σημαντικούς ποιητές του αρχαίου κόσμου. Από το σύνολο του έργου του, διασώθηκαν τριάντα ποιήματα, που αργότερα συγκεντρώθηκαν κάτω από το γενικό τίτλο Ειδύλλια.

Ειδύλλια
Αμφιβολίες έχουν διατυπωθεί και ως προς τη γνησιότητα οκτώ ειδυλλίων και συγκεκριμένα για τα υπ'αριθμόν 8, 9, 19, 20, 21, 23, 26 και 27. Ο όρος ειδύλλια χρησιμοποιήθηκε πιθανόν λόγω της μικρής έκτασης των ποιημάτων, αντίθετα με τα έπη.Επύλλια δηλ. ειδύλλια (αγλ.Idyls) μοιάζουν με το έπος, γιατί αφηγούνται περιπέτειες ηρώων, αλλά είναι πολύ πιο σύντομα και πραγματεύονται το θέμα τους με φυσικότερο τρόπο και πιο άνετη διάθεση. Κυρίως ασχολούνται με το δωρικό ήρωα Ηρακλή (Ηρακλίσκος, Ύλας) και σ΄αυτά ανήκει και το μεγαλύτερο ποίημα του Θεοκρίτου, ο Ύμνος εις Διοσκούρους.

ΘΕΟΚΡΙΤΟΥ ΕΙΔΥΛΛΙΑ - XXVI. ΛΗΝΑΙ H ΒΑΚΧΑΙ
Μετάφραση Ι. Πολέμη

Αγαύη κι Αυτονόη κ' Ινώ, του Κάδμου οι θυγατέρες,
τρεις ήταν και τρεις έκαναν πομπές του Διονύσου
στον Κιθαιρώνα. Εσύναξαν εκείθεν άγρια φύλλα
πυκνόφυλλης βελανιδιάς, χλωροί κισσού κλωνάρια,
επήρανε στα χέρια τους και νιόβγαλτα σπερδούκλια
κ' έκαναν δώδεκα βωμούς σ' ολάνοιχτο λιβάδι,
εννιά για το Διόνυσο και τρεις για τη Σεμέλη.
Έβγαλαν τότε τα ιερά μέσ' από το κουτί των
και στους βωμούς τ' απίθωσαν μ' ευχές πολλές στο Βάκχο,
όπως αυτός επιθυμεί κι όπως τις είχε μάθει.

Ο δύστυχος Πενθεύς κρυφά, από τραχύ ένα βράχο,
πίσω από σκίνο γέρικο, εθώρει ό,τι γενόταν.

Πρώτη τον εκατάλαβεν η Αυτονόη, κι αμέσως
έρριξε φοβερή κραυγή και ξαφνικά πηδώντας
εγκρέμισε κ' εσκόρπισε τα σύμβολα του Βάκχου
πούν' άπρεπο να τα θωρούν οι αμάθευτοι οι ανθρώποι.
Τότε κ' εκείνη εμάνιωσε κ' εμάνιωσαν κ' οι άλλες.
Φεύγει ο Πενθεύς τρεχάμενος και κατατρομαγμένος,
κι αυτές, ανασηκώνοντας το φόρεμα ως τη ζώνη,
έτρεχαν κατά πίσω του και τον εκυνηγούσαν.
Κ' είπεν ο δύστυχος Πενθεύς: «τί θέλετε. γυναίκες;».
«Τώρα θα 'δης τί θέλομε» τούπεν η Αυτονόη.
Και σαν λιοντάρι που γεννά μουγκρύζοντας η Αγαύη
τούκοψε το κεφάλι του μητέρα του κι' ας ήταν,
και στην κοιλιά του ορμητικά η Ινώ ποδοπατώντας
του σύντριψε τον ώμο του μ' όλη την ωμοπλάτη·
τα ίδια κι απαράλλαχτα κ' η τρίτη η Αυτονόη·
κ' οι άλλες που τη βακχική πομπήν ακολουθούσαν
τ' απομεινάρια κρέατα μοίρασαν μεταξύ των,
κι όλες γεμάτες αίματα γυρίσανε στη Θήβα
φέρνοντας από το βουνό πένθος κι όχι Πενθέα.

Δε νοιάζομαι· μηδέ κανείς ας νοιάζεται για 'κείνον
που εχθρεύεται ο Διόνυσος, χειρότερα κι αν πάθη,
άντρας απ' τη γυναίκα του ή και παιδί απ' τη μάννα·
εγώ είμαι θρήσκος και ποθώ να ευχαριστώ τους θρήσκους.
Πάντοτ' ο θρήσκος άνθρωπος έχει τιμή απ' το Δία.
Του θρήσκου τα παιδιά ευτυχούν, κακοπαθούν του αθρήσκου.

Χαίρε, Διόνυσε, που ο Ζευς σ' έβγαλ' απ' το μερί του
και σ' έρριξε στο Δράκανο το χιονοσκεπασμένο·
χαίρε, Σεμέλη, χαίρετε και σεις οι αδερφές της
κόρες του Κάδμου ηρωικές που δίκαια τιμωρείτε·
αυτό που εσείς εκάνατε τώχε προστάξει ο Βάκχος.
Κανείς ας μην καταφρονή ό,τι οι θεοί προστάζουν.


Θεόκριτος - Αποφθέγματα

«Το κάλλος δεν είναι παρά μια τερπνή προκατάληψη.»

«Η καλλονή κατακτάει και προκαλεί την εύνοια εκείνων, που την κοιτάζουν.»

«Η ανάγκη είναι το κεντρί των καλών τεχνών. Αυτή μόνο παρακινεί τον άνθρωπο στη δουλειά.»

«Θάρρος, φίλε μου, μπορεί η αυριανή μέρα να σου είναι πιο ευνοϊκή. Όσο υπάρχει ζωή, υπάρχει και ελπίδα. Ο Δίας μας στέλνει πότε μια όμορφη ηλιόλουστη ημέρα και πότε μια άλλη με θύελλα και βροχή.»

«Πρέπει να έχετε θάρρος, γιατί το αύριο ίσως είναι καλύτερο.»

«Το κρασί λέγεται και αλήθεια.»

«Τυφλός ο έρως.»

«Πενία τέχνας κατεργάζεται.»

Info's :
http://www.mikrosapoplous.gr/theocritus/thcrts0.htm
http://el.wikipedia.org/wiki/Θεόκριτος
http://www.theoi.com/Text/TheocritusIdylls1.html
http://www.sansimera.gr/

Buy :
http://www.perizitito.gr/product.php?productid=42533
http://www.greekbooks.gr/theokritos.person
http://www.amazon.com/gp/product/0674990315

Δεν υπάρχουν σχόλια: