Στις μελέτες του σχετικά με τη χημική φιλοσοφία του Παράκελσου και τους Άγγλους και Γάλλους Παρακελσιανούς, ο Allen G. Debus απέδειξε ότι τα προϊόντα της "χημικής φιλοσοφίας" υιοθετήθηκαν από τους (παραδοσιακούς) γιατρούς, παρόλο που η παρακελσιανή κοσμοθεωρία δεν υιοθετήθηκε. Σε ορισμένα από τα σχόλιά του, ο Kerckring αποκαλύπτει ότι δεν ήταν μόνο ενεργός στο εργαστήριο αλλά και προσυπογράφοντας την παρακελσιανή κοσμοθεωρία:
Ωστόσο, δεν θα ανακαλύψω εδώ τι σκέφτομαι για τους Χαρακτήρες και τις Υπογραφές, που ο συγγραφέας λέει ότι μπορούν να γίνουν κάτω από τη συνάντηση ορισμένων Αστερισμών. Μου αρκεί να πω ότι μεταξύ όλων των Μετάλλων και των Ορυκτών, δεν υπάρχει καμία γνωστή ουσία που να περιέχει τόσο πολύ από ένα Ουράνιο Πνεύμα και να έχει τόσο μεγάλη Συμπάθεια με τα Αστέρια, όσο το Αντιμόνιο. Ζυγίστε αυτό, με όλα όσα έχω πει προηγουμένως για το Αντιμόνιο, αλλά όχι αμελητέα, και σπεύσατε στην Λίθο, η οποία ονομάζεται Λίθος της Φωτιάς. (p. 141)
Αν και παραδοσιακά ήταν αποδεκτό ότι τα μέταλλα δημιουργούνταν μέσω αστρικών επιρροών,[18] η αναφορά του Κέρκκινγκ στο ουράνιο πνεύμα, οι συμπαθητικές σχέσεις που υπάρχουν μεταξύ των μετάλλων και των άστρων, ακόμη και η απροθυμία του να μιλήσει για "Χαρακτήρες και Υπογραφές", δείχνουν ότι είχε μια συγγένεια με την παρακελσιανή κοσμοθεωρία.
Η προσήλωση του Kerckring στην παρακελσιανή κοσμοθεωρία επιβεβαιώνεται περαιτέρω από τις αναφορές του στον Elias Artista, αναφέροντας πάντα τον Παράκελσο στην ίδια αναπνοή. Στον Ιουδαϊσμό, ο Ηλίας προηγείται του Μεσσία, κατ' αναλογία ο Ιωάννης ο Βαπτιστής συνδέθηκε με τον Ηλία στη Χριστιανική παράδοση. Η μορφή του Elijah ή του Ηλία έφερε έτσι σαφείς μεσσιανικές προεκτάσεις, και ο Παράκελσος κεντούσε πάνω στη φήμη του, περιγράφοντας τον "Elias Artista" ως προάγγελο ενός επικείμενου "χρυσού κόσμου", που θα εγκαινιάσει μια κοινωνική ουτοπία. Οι οπαδοί του Παράκελσου αγκάλιασαν επίσης τη μορφή του Elias Artista, μεταξύ των οποίων ο Gerhard Dorn και ο Oswald Crollius, συγγραφέας που αναφέρεται ρητά από τον Kerckring[19]. μερικοί περίμεναν την άφιξη ενός προσώπου, άλλοι θεωρούσαν τον Elias Artista ως το σύμβολο μιας χρυσής εποχής στην οποία η επιστήμη θα έφτανε στην κορυφή της. Στην εποχή του Kerckring, ο Johann Rudolph Glauber, Γερμανός αλχημιστής που ασκούσε το επάγγελμα στο Άμστερνταμ, όπου πέθανε το 1670, υποστήριζε την πίστη στην επικείμενη άφιξη του Elias Artista. Ένας άλλος γιατρός και ασκούμενος αλχημιστής, ο Johannes Fredericus Helvetius, κατέγραψε μια επιτυχημένη μεταστοιχείωση στο έργο του Vitulus areus (Άμστερνταμ, 1667) και αποκάλεσε την αινιγματική μορφή που του παρείχε ένα θραύσμα της Φιλοσοφικής Λίθου με το οποίο πραγματοποίησε τη μεταστοιχείωση: Elias Artista. Το ότι ο Σπινόζα μπήκε αρχικά στον πειρασμό να πιστέψει την ιστορία της μεταστοιχείωσης, επισκεπτόμενος τον Helvetius στη Χάγη, όπου του έδειξαν τον χρυσό και το χωνευτήρι, προκύπτει από μία από τις επιστολές του προς τον φίλο του Jarig Jelles, με ημερομηνία 25 Μαρτίου 1667.
Υπάρχουν δύο ξεχωριστά χωρία στα οποία ο Kerckring αναφέρεται στον Elias Artista. Το πρώτο παρακινείται από την καταδίκη του Basilius Valentinus για τους κριτικούς των χημικών φαρμάκων:
Όμως εδώ, αυτό που μου έρχεται στο μυαλό και δεν θα έπρεπε σε καμία περίπτωση να προσπεράσω με σιωπή, νομίζω ότι είναι καλό να το αναφέρω, ότι δηλαδή σήμερα βρίσκονται πολλοί που αναφωνούν και βιαστικά προφέρουν Crucifige, Crucifige, εναντίον όλων εκείνων που παρασκευάζουν δηλητήρια σε φάρμακα, από τα οποία (όπως λένε) πολλοί θνητοί χάνονται ή, αν γλιτώσουν τη ζωή, ζουν άθλια, τέτοιοι είναι ο Υδράργυρος, το Αρσενικό κ.λπ. και αυτή η κατακραυγή γίνεται κυρίως από εκείνους, οι οποίοι (αν αυτό ευχαριστεί τους ΘΕΟΥΣ) ονομάζονται Ιατροί * της Ιατρικής, αλλά πράγματι δεν καταλαβαίνουν ποια είναι η διαφορά μεταξύ του δηλητηρίου και του φαρμάκου, αλλά αγνοούν πλήρως πώς το δηλητήριο μπορεί να παρασκευαστεί, ώστε να μετατραπεί σε ένα θεραπευτικό φάρμακο και αντί για την κακοήθειά του να αποκτήσει μια καλύτερη φύση.
Η ειρωνεία του Βασίλειου για τους γιατρούς της Ιατρικής προσελκύει το ακόλουθο σχόλιο από τον Kerckring:
* Ο Βασίλειος κάπως επιδίδεται στη δική του ιδιοφυΐα, διαμαρτυρόμενος κατά των Ψευδο-Φυσικών, των οποίων η άγνοια (στην εποχή του) ήταν τόσο μεγάλη, ώστε περιφρονούσαν κάθε μεγαλειώδη Προετοιμασία της Ιατρικής, την οποία ο ίδιος και οι χίμαιρες μαζί του ομολογούσαν, συνταγογραφώντας την ως ασύμφορη, επικίνδυνη και επιζήμια: εναντίον των οποίων, δεν είναι παράξενο, αν οι Χυμιστές (από την άλλη πλευρά) ξεσηκώθηκαν με κάποια μικρή σφοδρότητα, και προσπάθησαν θαρραλέα, με τη βοήθεια της Γνώσης και της συνείδησής τους, να σπάσουν αυτή τη ρουτίνα των ανειδίκευτων ανθρώπων- αλλά τα καλύτερα πράγματα δεν είναι πάντα τα πιο επιτυχημένα. Οι Χυμιστές νίκησαν με τη Δικαιοσύνη της υπόθεσής τους, αλλά νικήθηκαν από τον Αριθμό: ωστόσο, έχοντας την αλήθεια και την καλοσύνη με το μέρος τους, πολέμησαν με τόσο μεγάλη Αυτοπεποίθηση, καθώς ήταν βέβαιοι ότι θα έπαιρναν τη Νίκη, την οποία ο Συγγραφέας μας εδώ δείχνει, και ο Παράκελσος (προφητεύοντας την έλευση του Elias the Artist) προείδε, ότι θα ήταν. Και βεβαίως σε μένα (λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη πόσο πολύ έχουν βελτιώσει τις γνώσεις τους οι Χυμιστές σε αυτούς τους καιρούς) έχει ανοίξει η αυγή εκείνης της Ημέρας, αφού βλέπω τόσες πολλές ακτίνες του Ήλιου που πλησιάζει. (σελ. 29-30)
Ένα άλλο, πιο ευφορικό απόσπασμα που προεξοφλεί την έλευση του Elias Artista θυμίζει την πανηγυρική ανακοίνωση του Glauber, το 1667: "Ένας άλλος κόσμος θα αναδυθεί, όπου οι τέχνες θα ανθίσουν και οι μάταιες κουβέντες θα καταρρεύσουν, να είστε προειδοποιημένοι! Γιατί έχει έρθει η ώρα που ο προφητευμένος από καιρό Elias artista θα είναι εδώ":[20].
Δεν πλησιάζουν εκείνοι οι Καιροί, στους οποίους θα έρθει ο Ηλίας, ο Καλλιτέχνης, ο Αποκαλυπτής των μεγαλύτερων Μυστηρίων; Του οποίου τον ερχομό ο Παράκελσος προφήτευσε με τόση σαφήνεια σε διάφορα σημεία των γραπτών του; Ίσως θα άξιζε τον κόπο μας, για την παρηγοριά των καταπιεσμένων Μαθητών του Βασίλειου, να παραθέσουμε ορισμένα σημεία, στα οποία προβλέπει τον ερχομό του Ηλία που δεν έχει γεννηθεί τότε: τα οποία, αν κάποιος ερμηνεύσει κατάλληλα, όπως πρέπει να εκληφθούν και όλα τα άλλα λεγόμενα αυτού του ανθρώπου, δεν θα βρει τίποτα παράλογο σε αυτά, εκτός αν αποφασίσει να ανακαλύψει τη δική του παράλογη βλακεία ή τον κακό φθόνο. Στο βιβλίο των ορυκτών, κεφ. 8. Ο Παράκελσος γράφει ως εξής: Και πάλι, στο Βιβλίο των Ορυκτών του, Πραγματεία πρώτη. Είναι πράγματι αλήθεια (λέει) ότι πολλά πράγματα βρίσκονται κρυμμένα στη Γη, τα οποία εγώ, όπως και άλλοι, αγνοούμε. Γιατί αυτό που ξέρω είναι ότι ο ΘΕΟΣ, στον καιρό που έρχεται, θα φανερώσει τα Θαύματά του και θα φέρει στο φως πολλά περισσότερα από αυτά, από όσα μέχρι σήμερα έχουμε μάθει. Επίσης, αυτό είναι αλήθεια- δεν υπάρχει τίποτα που να έχει αποσιωπηθεί, το οποίο δεν θα αποκαλυφθεί, γι' αυτό έρχεται Κάποιος, του οποίου το Magnale[22] δεν ζει ακόμα, ο οποίος θα αποκαλύψει πολλά πράγματα.
Γι' αυτό παρηγορήσου, παρηγορήσου, ω εραστή της Χυμείας, και ετοίμασε τον δρόμο του Ηλία, ο οποίος φέρνει ευτυχισμένους καιρούς και θα αποκαλύψει περισσότερα Μυστικά από όσα οι Πρόγονοί μας, λόγω του φθόνου και της ανομίας των ημερών τους, δεν τόλμησαν να ανακαλύψουν. Όποιος κι αν είσαι, μεταφέροντας αυτή την Τέχνη, δώσε μερικά μικρά πράγματα σε αυτή την ευτυχία, και ας δώσουμε στον Κόσμο εκείνο το φάρμακο, το οποίο λόγω των κακών διαθέσεων που επικρατούν, δεν μπορεί να το πάρει όλο μαζί, σταδιακά, ώστε να αναρρώσει σταδιακά από την αρρώστια του, και να έρθουν οι καιροί του Ηλία (γιατί και οι Τέχνες, όπως και τα άλλα πράγματα, έχουν τον Ηλία τους, λέει ο Θεόφραστος), όπου θα είναι νόμιμο να μιλάμε ελεύθερα για αυτά τα πράγματα και να κάνουμε ανοιχτά το καλό στους Γείτονές μας, χωρίς διώξεις από τους Μοχθηρούς. Διαβάστε, κατανοήστε και παρηγορηθείτε με αυτά. (σελ. 90-91)
Ωστόσο, ο Elias Artista του Glauber δεν ήταν ένα πρόσωπο, αλλά ένα αλάτι "το αλάτι του Glauber" για την ακρίβεια- κατά συνέπεια ερμήνευσε το όνομα ως αναγραμματισμό για το "et artis salia" (ένα χρόνο αργότερα ανακάλεσε επίσης την προηγούμενη προφητεία του ότι η άφιξη του Elias Artista θα συνοδευόταν από στρατιωτική επέμβαση). Το αν ο Kerckring, όπως και ο Glauber, αντιλαμβανόταν τον Elias Artista ως πανάκεια και όχι ως πρόσωπο, μένει να το δούμε, αλλά σίγουρα ήλπιζε σε μια μεταρρύθμιση του κόσμου, όπως και ο Παράκελσος και οι Ροδόσταυροι, για τους οποίους ο Elias Artista είχε επίσης μεγάλη σημασία[23]. Wörffel, ο μεταφραστής του Currus triumphalis του Κέρκρινγκ στα γερμανικά ισχυρίστηκε το 1724 ότι ο Κέρκρινγκ είχε αφιερώσει το σχόλιό του στους Ροδόσταυρους, το γεγονός ότι η αφιέρωση ήταν μάλλον "ασαφής "ήταν, σύμφωνα με τον Wörffel, ο λόγος για την παράλειψή της στην αγγλική έκδοση ("von den Ausländern ohne Version weggelassen werden", Vorrede, σ. 25)[24].
Επιπλέον, το καταληκτικό σχόλιο του Kerckring στην έκδοσή του για το "Triumphant chariot of antimony" του Basilius Valentinus υποδηλώνει ότι ήταν οπαδός του Ερμή Τρισμέγιστου και της prisca philosophia:
Τώρα, αντίο, Ω εραστή της Χημείας, και αν έχεις κερδίσει κάποιο Φως, είτε από την Ερμηνεία του Βασίλειου, είτε από τα Σχόλιά μου, απόλαυσε το, και κοινοποίησε το ίδιο στους Υιούς της Τέχνης, ώστε η Φιλοσοφία που καταπιέζεται εδώ και τόσα χρόνια με τον αβάσταχτο ζυγό της φιλαργυρίας, να μπορέσει επιτέλους να αναβιώσει, και να επιστρέψει εκείνη η εποχή των Αιγυπτίων, κατά την οποία ο Τρισμέγιστος και τόσοι πολλοί σοφοί Μάγοι, φιλοσοφούσαν όχι με κενές ονομασίες, αλλά με θαυμαστά έργα. (p. 159)
Στην αρχική έκδοση του Kerckring του 1671:
Vale jam Philochymice, & si quid vel ex interpretatione Basilii, vel ex commentariis meis accepisti lucis eo fruere, & filiis artis communica, ut resuscitetur tot jam saeculis oppressa sub avaritiae intolerabili jugo Philosophia, & redeant illa Aegyptiorum tempora, quibus non terminis inanibus, sed mirabilibus operibus philosophabantur Trismegistus, & tot sapientes Magi. (p. 340)
Οι αλχημιστές ήταν γνωστοί ως "οι γιοι του Ερμή" (στον πρόλογό του, ο Kerckring αποκαλεί τον Ερμή "pater chymicorum omnium", sign. *5v). Ο Kerckring μπορεί εδώ να υπαινίσσεται τον Ερμή της Tabula Smaragdina, το σύντομο και αινιγματικό "αλχημικό δόγμα":
Sic mundus creatus est. Hinc erunt adaptationes mirabiles, quarum modus est hic.
Itaque vocatus sum Hermes Trismegistus, habens tres partes philosophiae totius mundi[25].
Αλλά η αναφορά του στον Ερμή και σε άλλους "σοφούς μάγους" που ζούσαν στην αρχαία Αίγυπτο μπορεί επίσης να υποδηλώνει ότι έβλεπε τον Ερμή ως την προσωποποίηση της αιγυπτιακής σοφίας[26], όπως παραδοσιακά είχε παρουσιαστεί από την Αναγέννηση και μετά από τον Marsilio Ficino, Francesco Patrizi και, στην εποχή του Kerckring, από τον Abraham Willemsz van Beyerland (1586-1648), ο οποίος μετέφρασε το Corpus Hermeticum στα ολλανδικά, χρησιμοποιώντας ως πρότυπο την έκδοση του Corpus Hermeticum από τον Patrizi στο έργο του Nova de universis philosophia. [27]
Ο Theodor Kerckring, συμφοιτητής του Σπινόζα, φαίνεται ότι ήταν ένας πολύπλευρος άνθρωπος: ανατόμος, χημικός ιατρός - ίσως και Ερμητιστής;
Πηγή : Championing Basilius Valentinus and expecting Elias Artista: Theodor Kerckring’s commentary on Currus triumphalis antimonii By Cis van Heertum (Ritman Library)
Μετάφραση δική μου...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου