Δευτέρα 6 Μαΐου 2024

Jacob Boehme 1 - Θέματα που έχω παραθέσει τα τελευταία χρόνια για τον υπέροχο αυτό άνθρωπο


 3. Η Πνευματική Αλχημεία της Αναγέννησης του Jacob Boehme

Εκ πρώτης όψεως, ο Jacob Boehme ήταν ένας απίθανος υποψήφιος για να γίνει ο παραγωγικός συγγραφέας θεωρητικών και λατρευτικών πραγματειών. Γεννήθηκε σε μια εύπορη αγροτική οικογένεια στο Alt-Seidenberg κατά το έτος 1575. Κατά τη διάρκεια της παιδικής του ηλικίας, έμαθε προφανώς να διαβάζει και να γράφει, αλλά η εκπαίδευσή του φαίνεται να περιορίστηκε στα Γερμανικά.1 Από πολύ νωρίς, ή τουλάχιστον έτσι ισχυρίστηκε ο βιογράφος του Αβραάμ φον Φράνκενμπεργκ, ο Boehme είχε αρκετές οραματικές εμπειρίες, οι οποίες οδήγησαν στις πιο καθοριστικές κατά την ενήλικη ζωή του το 1600 και το 1610. Οι τελευταίες τον ώθησαν τελικά, έναν τεχνίτη και έμπορο της εποχής εκείνης, να πιάσει την πένα και να καταγράψει τις αποκαλύψεις που είχε λάβει. Το πρώτο εξάμηνο του 1612, δημιούργησε ένα τίμιο αντίγραφο του διάσημου πρώιμου έργου του, το Morgen Röte im auffgang (Η κόκκινη λάμψη του πρωινού στην Ανατολή), γνωστότερο ως Aurora, έργο που δεν ολοκλήρωσε ποτέ.2 Σε αυτό το στάδιο, ο φιλόσοφος ούτε υποστήριζε ένα δόγμα αναγέννησης που να υπερβαίνει τη μετάφραση της Βίβλου του Λούθηρου, ούτε ήταν ιδιαίτερα εξοικειωμένος με την αλχημεία. Στην πραγματικότητα, κράτησε εμφατικά αποστάσεις από το να τον μπερδέψουν με αλχημιστή. Ωστόσο, διεκδικούσε αλχημικές γνώσεις με βάση τις θεοσοφικές του ιδέες.

Αφού περιγράψει εν συντομία τη θέση της αλχημείας στην Aurora, το κεφάλαιο αυτό επικεντρώνεται στην πνευματική αλχημεία της αναγέννησης που ανέπτυξε ο Boehme σε έργα που συνέταξε από το 1619 έως το 1622. Μετά το 1612, εξοικειώθηκε σταδιακά με την αλχημεία, και η συνάντησή του με την ψευδο-Βεϊγκελιανή αλχημεία θα πρέπει να έλαβε χώρα λίγο μετά την έναρξη της μεταγενέστερης συγγραφικής του περιόδου. Στα ώριμα έργα του, ανέπτυξε μια ολοένα και πιο διακριτή κατανόηση της εκ νέου γέννησης, σταθερά ενταγμένη στην ιστορία της σωτηρίας και περιγραφόμενη με φανερά αλχημιστική γλώσσα. Ολοκλήρωσε τις πληρέστερες παρουσιάσεις της πνευματικής του αλχημείας της αναγέννησης το πρώτο εξάμηνο του έτους 1622. Ολοκληρωμένο τον Φεβρουάριο, το περίφημο έργο του Signatura rerum (Οι υπογραφές των πραγμάτων) περιείχε ένα εκτενές απόσπασμα που βασιζόταν στην τριπλή αναλογία Lapis-Christus in nobis. Ο Boehme περιέγραφε το κεντρικό γεγονός της ιστορίας της σωτηρίας -την ενσάρκωση του Χριστού- ως μια αλχημική διαδικασία, που αντιστοιχεί τόσο στη φιλοσοφική εργασία του εργαστηρίου όσο και στην πνευματική αναγέννηση του πιστού. Περίπου την ίδια εποχή, ο Boehme ασχολήθηκε με έναν άλλο θρησκευτικό διαφωνούντα, τον Esaias Stiefel, ο οποίος ανταγωνιζόταν για μαθητές μαζί του. Στην Απολογία του, Betreffend Die Vollkommenheit des Menschen (Απολογία σχετικά με την ανθρώπινη τελειότητα), τη δεύτερη πραγματεία που απηύθυνε στον Στάφτελε, ο φιλόσοφος του Γκέρλιτς περιέγραψε την πνευματική αλχημεία της αναγέννησης και τις περίπλοκες συνδέσεις της με την ιστορία της σωτηρίας από την αρχή μέχρι το τέλος του κόσμου, από τη δημιουργία και την πτώση μέχρι τη Δευτέρα Κρίση.

Η Aurora του Boehme διατύπωσε μια γενική θέση σχετικά με την αλχημεία από την οποία δεν απομακρύνθηκε ούτε στα μεταγενέστερα γραπτά του. Το πιο σχετικό απόσπασμα βρίσκεται στο κεφάλαιο 22, σε μια ενότητα με τίτλο "Σχετικά με τα μέταλλα της γης "3 .

Εδώ ο Boehme περιγράφει τον καθαρισμό του χρυσού σε επτά στάδια. Λόγω της μεγάλης σημασίας του αριθμού επτά, οι αλχημιστές συχνά δομούσαν τις ακροάσεις του έργου τους με αυτόν τον τρόπο.4 Ενώ αυτό δείχνει ήδη ένα μέτρο εξοικείωσης με την αλχημεία (ή τη μεταλλουργία, τουλάχιστον), ο όρος "Σαλίτερ" του Boehme μπορεί να τοποθετηθεί με μεγαλύτερη ακρίβεια. Αυτή η ιδιοσυγκρασία, η οποία εμφανίζεται πολλές φορές σε όλη την Aurora, ήταν η απόδοση από τον Boehme του sal niter, ο οποίος έπαιζε όλο και περισσότερο βασικό ρόλο στις αλχημικές θεωρίες γύρω στο 1600. Ένας από τους ανταποκριτές του Paul Nagel, ο Πολωνός αλχημιστής Michael Sendivogius, συνέβαλε σε αυτή την εξέλιξη με το έργο του Novum lumen chymicum (Νέο Χυμικό Φως) του 1604. Ωστόσο, η οικειοποίηση του Boehme είχε μεγαλύτερη συγγένεια με ένα έργο του Γάλλου Παρακελσιανού Joseph du Chesne, γνωστού επίσης ως Quercetanus. 5

Ήδη από την αρχή της συγγραφικής του σταδιοδρομίας, ο Boehme ήταν τουλάχιστον αόριστα εξοικειωμένος με τη μεταλλακτική αλχημεία και τις τρέχουσες τάσεις στη λογοτεχνία της.

Παρ' όλα αυτά, στο τέλος αυτού του αποσπάσματος για την Αυγή, ο Boehme αποστασιοποιήθηκε εμφατικά από το να τον μπερδέψουν με έναν αλχημιστή: "Δεν πρέπει να με θεωρείτε αλχημιστή". Δηλώνοντας άγνοια και απειρία όσον αφορά την εργαστηριακή αλχημεία, ανέφερε ότι θα μπορούσε ακόμη να δώσει υποδείξεις για την επιτυχία του μεγάλου έργου του. Υποστήριξε ότι θα μπορούσε να αντλήσει σχετικές γνώσεις με βάση την προνομιακή του πρόσβαση στο θείο βασίλειο μέσω του Χριστού που ζούσε μέσα του. Επιπλέον, ισχυρίστηκε ότι μπορούσε να προσφέρει αστρολογικές υποδείξεις για την επιλογή της καταλληλότερης ώρας της ημέρας για ορισμένες εργασίες.6 Προσεγγίζει το θέμα του -το ορυκτό ή μεταλλικό πεδίο της φύσης- με βάση την αναλογία και την αντιστοιχία με τον θεϊκό κόσμο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου